Documenting Verbal Practices. Pilagá Text Collection

Folkloristika 6/2 (2021): 163‒186
Autor: Alejandra Vidal and Sabrina Maciel
Tekst:
https://doi.org/10.18485/folk.2021.6.2.8

The Pilagá collection of texts is the result of several projects which have provided the means to record and build an archive of linguistically annotated and representative Pilagá language textual corpus. This is the first systematic initiative entailing the construction of a text archive in the original language, translated into Spanish and English. The texts represent a diverse sample of Pilagá narrative involving around twenty speakers from all the Pilagá communities in the center-west of the province of Formosa, Argentina. Pilagá (belonging to the Guaycuruan family) is an endangered language spoken by less than 5,000 people of different age groups. This article addresses the organization and classification of the texts included in the collection, with special attention to the narratives and descriptions. Some methodological issues are presented in connection with text elicitation and cataloguing, with discussion of some features such as subtypes and themes. These texts not only represent the tradition and social memories of a hunter-gatherer society, but also reveal the symbolic construction of the moral landscape, beliefs, spiritual connection to the universe, and their convergence with aesthetic expressions of verbal art.

Keywords: oral discourse, ethnography, indigenous peoples, Chaco, Argentina.

Documentando prácticas verbales: colección de textos Pilagá

La colección de textos pilagá es el resultado de varios proyectos que han proporcionado los medios para registrar y construir un archivo lingüísticamente anotado y representativo del arte verbal de esa comunidad de hablantes.
Esta es la primera iniciativa sistemática para construir un archivo textual en lengua original, traducido al español y al inglés. Los textos representan una muestra de la diversidad de la narrativa Pilagá, de aproximadamente veinte hablantes de todas las comunidades Pilagá del centro-oeste de la provincia de Formosa, Argentina. El Pilagá (perteneciente a la familia Guaycurú) es una lengua en peligro de extinción, hablada por menos de 5000 personas de diferentes grupos etarios. Este artículo trata acerca de la organización y clasificación de dichos textos; particularmente, los del género narrativo. Los textos narrativos del corpus oral han sido agrupados, en primer lugar, según su estructura y estilo y, luego, por subgrupos temáticos, sin perder de vista lo anterior. Este trabajo proporciona un curso de entrada a las discusiones en torno a la clasificación de textos de un corpus diverso, en el contexto de la documentación de una lengua en peligro, y expone además la metodología adoptada y los criterios de organización de los registros.

Palabras-clave: discurso oral, etnografía, poblaciones indígenas, Chaco, Argentina.

Dokumentovanje verbalnih praksi. Zbirka tekstova na pilaga jeziku

Zbirka tekstova na pilaga jeziku je rezultat nekoliko projekata koji su omogućili da se snimi i izgradi arhiv kojeg čini lingvistički anotiran i reprezentativan korpus tekstova na jeziku pilaga. Ovo je prva sistematska inicijativa koja je omogućila uspostavljanje arhiva tekstova na originalnom jeziku, kao i u prevodu na španski i engleski. Tekstovi predstavljaju raznovrstan uzorak priča na pilagi i uključuju oko dvadeset govornika iz svih zajednica koje govore pilagu, u centralno-zapadnoj pokrajini Formosa u Argentini. Jezik pilaga pripada porodici gvajakurskih jezika i pripada ugroženim jezicima – njime govori manje od 5000 ljudi različite starosne dobi.
Rad je usmeren na organizaciju i klasifikaciju tekstova koji su uključeni u zbirku, a posebna pažnja posvećena je pričama i opisima. Ukazano je na izvesne metodološke aspekte povezane s prikupljanjem i katalogizovanjem, s diskusijom o nekim odlikama kao što su podtipovi i teme. Ovi tekstovi ne samo da predstavljaju tradiciju i društveno pamćenje lovačko-sakupljačkog društva, nego i otkrivaju simboličnu konstrukciju moralnog pejzaža, verovanja, duhovne veze sa univerzumom i njihovo približavanje estetskim izrazima verbalne umetnosti.

Ključne reči: usmeni diskurs, etnografija, autohtoni narodi, Čako, Argentina.