Botanička leksika i terminologija laudativnog značenja u imenovanju čoveka u pirotskom govoru

Folkloristika 7/1 (2022): 67–90
Autor: Dragana M. Ratković
Tekst:
https://doi.org/10.18485/folk.2022.7.1.4

Predmet rada predstavljaju imenice i imeničke sintagme pozitivne ekspresivne tonalnosti kojima se u pirotskom govoru primarno imenuju biljke i njihovi delovi, a sekundarno ljudi. Korpus čine dva rečnika pirotskog govora: Novice Živkovića (1987) i Dragoljuba Zlatkovića (2014, 2017). Jezičke jedinice autor analizira sa sledećih aspekata: lingvokulturološkog, leksičko-semantičkog, tvorbeno-semantičkog i kognitivnog u cilju odgovora na pitanja: 1) kakve se osobe imenuju botaničkom leksikom i terminologijom laudativnog značenja; 2) koji tvorbeni, leksički i kognitivni mehanizmi učestvuju u ostvarivanju datih jezičkih jedinica odnosno semantičkih realizacija i 3) kakav stav pirotski govornik zauzima prema imenovanim osobama kao nosiocima karakterističnih osobina. Takav metodološki postupak omogućava rekonstrukciju nekih elemenata pirotske dijalekatske slike sveta koji se odnose na ulogu biljnog sveta u konceptualizaciji čoveka i na sistem vrednosti tradicijske kulture pirotskog govornika.

Ključne reči: : pirotski govor, imenovanje čoveka, leksema, fitonim, laudativno značenje, metaforično značenje, konotacija, pozitivna ocena, tradicijska kultura.