Izvođačko vrijeme u epskim pjesmama Vukovog pjevača Sava Matova Martinovića

Folkloristika 8/1-2 (2023):
Autor: Bojan Rajević
Tekst:
https://doi.org/10.18485/folk.2023.8.1_2.2

Savo Matov Martinović je najplodniji Vukov pjevač, osoben i po tome što svoje pjesme potpisuje i objavljuje pod svojim imenom. U radu se analizira funkcionisanje izvođačkog vremena Martinovićevih epskih pjesama na različitim pozicijama (inicijalna, medijalna, finalna) i ispituje se kako se ono konceptualizuje u njegovim epskim pjesmama. Izdvajaju se činioci vremena i analiziraju funkcije koje oni ostvaruju u odnosu na elemente epskog sižea, kontekst izvođenja i kulturu kojoj pripadaju. Zaključuje se da je jedna od važnijih funkcija izvođačkog vremena u ovim pjesmama potvrđivanje sistema vrijednosti unutar kulture u kojoj pjesme nastaju posredstvom isticanja određenih obrazaca ponašanja u vezi sa junaštvom i odbranom države i otačestva. Ovom funkcijom obuhvaćen je tekst epske pjesme Sava Matova Martinovića na svim nivoima, pa tako očuvanje vječnog spomena objedinjuje kako junake – učesnike bitaka (uključujući i pjevača koji je i sâm junak u pojedinim pjesmama) tako i prostore u kojima se bitke odigravaju (Vis, Duga spomenita). Toj funkciji saobražene su i dominantne formule u pjevačevom obraćanju (blagoslovi i kletve).

Ključne reči: Savo Matov Martinović, epske narodne pesme, izvođačko vrijeme, kulturno pamćenje.